Pierwszy sejm podczas Potopu. Sejm walny w Warszawie. 1658 r.

Sejm zwołano w trakcie trwającej wojny ze Szwedami, toczącej się od 1655 r., podczas której znaczne części Rzeczypospolitej znalazły się przejściowo pod obcą okupacją (szwedzką, ale także moskiewską, brandenburską, siedmiogrodzką, kozacką). Sejm zwołano wówczas, kiedy wiele z terytoriów już odzyskano. Sejmiki odbyły się czerwcu 1658 r., zaś obrady rozpoczęto 10 lipca 1658 r. Marszałkiem izby poselskiej obrano Władysława Lubowieckiego, sędziego ziemskiego krakowskiego. Duże znaczenie odgrywały na tym sejmie rugi poselskie, ze względu na stawiane niektórym posłom zarzuty o zdradę. Podczas obrad sejmowych powołano, obok obrad wspólnych, liczne komisje złożone z posłów i senatorów, mające na celu załatwienie licznych spraw, polegające na wypracowaniu stanowiska, które później przyjmowano jako liczne uchwalone na tym sejmie konstytucje. Głównym przedmiotem obrad były sprawy prowadzenia dalszej wojny, kwestie organizacyjne i podatkowe, ale także dotyczące stosunków zewnętrznych. Na sejmie uchwalono wygnanie arian z Rzeczypospolitej ze względu na związanie się ich podczas wojny z najeźdźcą szwedzkim. Aprobowano także porozumienia z elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem, zawarte w 1657 r. w Welawie i Bydgoszczy, w wyniku których zwolniono go z podległości lennej w Prusach Książęcych. Sejm zakończył obrady 30 sierpnia 1658 r.

Zobacz: J. A. Chrapowicki, Diariusz. Część Pierwsza: lata 1656-1664, Warszawa 1978, s. 167-171; W. Czapliński, Sejm w latach 1587-1696, w: Historia sejmu polskiego, t. 1, Warszawa 1984, red. J. Michalski, s. 217-299; H. Olszewski, Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii (1652-1763). Prawo-praktyka-teoria-programy, Poznań 1966; S. Ochmann-Staniszewska, Z. Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo-doktryna-praktyka, T. 1, Wrocław 2000, s. 253-275. Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 4, cz. 1, Do druku przygotowali S. Grodziski, Marcin Kwiecień, K. Fokt, Przedmowa W. Uruszczak, Warszawa 2015, s. 377-425.